Η περιοχή Αλμωπίας (Μογλενών) πριν και μετά την «ανταλλαγή» των πληθυσμών.

Τα γεωγραφικά όρια της εδώ εξεταζόμενης περιοχής της Αλμωπίας (ή Μογλενών ή Καρατζόβας), είναι εκείνα της επαρχίας Αλμωπίας της απογραφής του 1928 και ο αριθμός των οικισμών 55 μεταξύ αυτών και του χωριού μας.

Πόλιανι / Poljani. Μετονομάστηκε σε Πολυκάρπι και στη συνέχεια σε Πολυκάρπιον. Στους οδικούς χάρτες αναγράφεται ως Πολυκάρπι. Σήμερα είναι οικισμός του δήμου Αριδαίας, του νομού Πέλλης. Ο πληθυσμός του το 1912 ήταν περίπου 1.300 μουσουλμάνοι και 100 χριστιανοί (εξαρχικοί κάτοικοι και Τσιγγάνοι). Το 1924 οι μουσουλμάνοι μετανάστευσαν υποχρεωτικά στην Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν χριστιανοί πρόσφυγες, κυρίως από τον Πόντο. Το 1928 υπήρχαν στο χωριό 960 πρόσφυγες και 100 γηγενείς.

- Πηγές:

http://lithoksou.net/almopias_plithismos.html και

Poljani [Αυστριακός Χάρτης].

Πόλιανη καζά Καρατζά Αμπάτ, μουσουλμανικός οικισμός [Χάρτης Κοντογόνη].

Поляни / Воденска каза, 1.250 Βούλγαροι (150 χριστιανοί και 1.100 μουσουλμάνοι) [Кънчов 1900].

Poleni / Caza de Voden (Vodena), χριστιανικός πληθυσμός: 200 εξαρχικοί Βούλγαροι. Πόλενι Καρατζόβας, κάτοικοι 200 σχισματικοί Βουλγαρίζοντες (: εξαρχικοί Μακεδόνες) [Χαλκιόπουλος 1910].

Πόλιανη Εδέσσης, 1.439 άτομα (720 άρρενες και 719 θήλεις) [Απαρίθμηση 1913].

Πόλιανη Ενωτίας, αποτέλεσε ομώνυμη κοινότητα [ΦΕΚ 152 / 8.7.1918].

Полјани, 260 σπίτια μουσουλμάνων Σλάβων και 15 χριστιανών Τσιγγάνων [Милојевић 1920].

Πόλιανη Ενωτίας, 1.178 άτομα (587 άρρενες και 591 θήλεις), 281 οικογένειες [Απογραφή 1920].

Μετονομασία του οικισμού από Πόλιανη σε Πολυκάρπι [ΦΕΚ 148 / 13.6.1925].

Πόλιανη (Πολυκάρπη) γραφείου Εδέσσης, έγινε μικτός οικισμός γηγενών και προσφύγων. Μέχρι το 1926 εγκαταστάθηκαν 301 προσφυγικές οικογένειες (1.123 άτομα) [ΕΑΠ].

Πολυκάρπι (Πόλιανη) Αλμωπίας, 1.070 άτομα (501 άρρενες και 569 θήλεις), εκ των οποίων953 ήταν πρόσφυγες πού ήρθαν μετά το 1922 (446 άρρενες και 507 θήλεις), 1.060 ήταν Ομοδημότες και 10 ετεροδημότες, 53 δημότες απογράφηκαν αλλού [Απογραφή 1928].

Πολυκάρπιον Αλμωπίας, 1.553 άτομα (752 άρρενες και 801 θήλεις) [Απογραφή 1940].

Полјани, το 1912 οι κάτοικοι του οικισμού ήταν χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Σύμφωνα με στατιστική της εξαρχίας υπήρχαν εδώ 94 χριστιανοί και 1.100 μουσουλμάνοι, το 1940 η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, ενώ υπήρχαν και 120 γηγενείς κάτοικοι [Симовски].

Στις επόμενες απογραφές ο πραγματικός πληθυσμός ήταν :

1951: 1.264

1961: 1.248

1971: 1.155

1981: 1.046

1991: 1.141

2001: 1.071

Η Επαρχία της Αλμωπίας

	Ο νομός Πέλλας αποτελείται από 3 επαρχίες, μία εκ των οποίων είναι η επαρχία της Αλμωπίας. Η Αλμωπία βρίσκεται σε λεκανοπέδιο που περιστοιχίζεται στο βορειοδυτικό τμήμα της από τα όρη Βόρρας, Τζένα και Βέρμιο, στα ανατολικά από το όρος Πάικο και νότια ανοίγεται η εύφορη πεδιάδα που διασχίζεται από τον ποταμό Μογλένιτσα. Η συνολική έκτασή της καλύπτει, 1.021 τετρ. χιλιόμετρα.

Η Αλμωπία κατοικήθηκε από τους Άλμωπες, την εποχή του Χαλκού (3000-1100 π.Χ.). Η ετυμολογία της λέξης Αλμωπία, είναι:  «άλμα» και «ωψ» και η ερμηνεία της ορίζεται ως η περιοχή που εγκαταστάθηκαν οι Άλμωπες (οι γίγαντες με την αναπτυγμένη όψη).

Σημαντικά γεγονότα σημάδεψαν την ιστορική διαδρομή της Αλμωπίας, η οποία χρονολογείται από το 3000 π.Χ. ως τις μέρες μας.  Η εκδίωξη των Αλμωπιαίων, από τους Μακεδόνες στα πλαίσια της επεκτατικής τους πορείας (6ος αιώνας ΠΧ), η απελευθέρωση της περιοχής από τα ελληνικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου (1912), η εγκατάσταση των

προσφύγων μετά την μικρασιατική καταστροφή (1922), η μετονομασία της περιοχής από "Ενωτία" σε "Αλμωπία" (1927), η αιματηρή είσοδος των Γερμανών στην περιοχή (2ος παγκόσμιος πόλεμος), είναι ελάχιστα από τα σημαντικότερα γεγονότα που συγκλόνισαν την ευρύτερη περιοχή της Αλμωπίας.

	Η Αλμωπία διοικείται από τον Δήμο Αριδαίας και τον Δήμο Εξαπλατάνου. Πρωτεύουσα της επαρχίας είναι η Αριδαία, με μόνιμο πληθυσμό περίπου 11.000 κατοίκους. Ο Δήμος Αριδαίας, αποτελείται από 16 δημοτικά διαμερίσματα, μεγαλύτερα εκ των οποίων είναι οι Πρόμαχοι (1.862 κάτ.), η Άψαλος (1.254 κάτ.), το Λουτράκι (1.188 κάτ.), η Πολυκάρπη (1.141 κάτ.) και η Σωσάνδρα (1.174 κάτ.).

Η αρχική της ονομασία της Αριδαίας ήταν "Σούμποτσκο" και αργότερα μετονομάστηκε σε "Αρδέα" εξαιτίας των πολλών νερών (ρήμα αρδεύω). Το όνομά της προέρχεται από την ομώνυμη αρχαία πόλη της Αλμωπίας, που είχε ονομαστεί έτσι προς τιμήν του Φιλίππου Γ’ του Αριδαίου, ετεροθαλούς αδελφού του Μεγάλου Αλεξάνδρου.